Deze blog is voor iedereen die iemand kent met een burn-out. Er is heel veel informatie voor mensen die een burn-out hebben, maar het is net zo belangrijk dat mensen in de naaste omgeving weten wat er aan de hand is. Het is niet gemakkelijk als je partner, vriend of vriendin, collega, ouder of kind een burn-out heeft. Het gevoel om machteloos aan de zijlijn te staan terwijl er toch veel van je wordt gevraagd is heftig. Ineens lijkt de persoon die je zo goed meende te kennen haast een ander mens te zijn. En dat blijft vaak ook nog even zo want een burn-out kan soms wel 2 jaar duren. Misschien schrik je hiervan maar wees gerust, uiteindelijk heel langzaam komt de, vaak verbeterde, persoon terug.
Het is voor iedereen met een (dreigende) burn-out bijna van levensbelang dat zijn omgeving snapt wat er aan de hand is en weet wat hij nodig heeft.
Wie overkomt een burn-out.
Een burn-out is een ernstige ziekte. Een ziekte die is ontstaan door te veel en te langdurige stress. Organen, hormonen en de hersenen functioneren niet normaal. Er werd teveel gevraagd, ze zijn ze uitgeput. In dit filmpje legt Hoogleraar neuropsychologie Erik Scherder prachtig uit wat langdurige stress met de hersenen en hormonen doet.
Maar ook de bijnieren, spijsverteringsorganen, de darmen, hart en bloedvaten en het immuunsysteem hebben een klap gehad. Het gevolg is dat iemand met een burn-out niet gewoon even moe, maar geestelijk en lichamelijk volkomen uitgeput is.
Prikkels komen in volle vaart binnen terwijl de hersenen maar heel weinig informatie kunnen verwerken. Planning, helder denken en concentratie lukt niet. Vaak voelt het als een dikke wolk of bol watten in het hoofd. Het emotioneel centrum is ontregeld. Met voelt zich vaak prikkelbaar, labiel, onzeker, verdrietig en gefrustreerd. Vaak zijn er slaapproblemen en de dag doorkomen is een grote uitdaging.
Een burn-out en dan?
Een burn-out komt vaak als donderslag bij heldere hemel. Vaak zijn er al signalen geweest maar als je in de overlevingsstand zit dan luister je daar echt niet naar. Immers, er zijn andere prioriteiten. “De klus moet af, ik kan niet gemist worden, ik kan mensen niet in de steek laten, het gaat wel weer over, het is nu even zo, ik moet hier door heen.” Allemaal gedachten die er voor zorgden dat stoppen of rustiger aan doen geen optie was. Begrijpelijk dus dat degene die een burn-out heeft uit het veld geslagen is en in het begin de situatie vaak ontkent. Als het eenmaal is doorgedrongen wat er aan de hand is volgt een heftig proces van acceptatie. Pas daarna kan er aan herstel worden gewerkt. Dit gaat langzaam en met hele kleine stapjes. Voor een hardwerkende alleskunner voelt het vaak als gezichtsverlies. Hij of zij voelt zich kwetsbaar, angstig en afhankelijk. Het zal je maar gebeuren toch? Eerst alles strak voor elkaar en nu niet eens kunnen bedenken wat je gaat eten of een dagindeling voor jezelf maken. De eerste weken is slapen en gezond eten het enige wat haalbaar is. Daarna moeten er weer kleine acties komen zoals wandelen en kleine overzichtelijke werkjes. Zo heel langzaam wordt het leven weer opgebouwd. Een therapeut of psycholoog stippelt het herstelproces mee uit.
Wat kun jij doen?
- Geef geen goede raad of advies, daar is de professionele hulpverlener voor
- Zeg niet “Ik heb je gewaarschuwd” degene voelt zich al schuldig
- Heb geen oordeel maar geef emotionele steun door juist de sterke kanten te benadrukken
- Realiseer je dat iemand met een burn-out heftige emoties kan hebben. Betrek het niet op jezelf
- Probeer de omgeving zo rustig en prikkelarm mogelijk te houden.
- Luister zonder oordeel en wees begripvol
- Vraag wat degene nodig heeft
- Doe praktische dingen zoals klusjes in huis of administratie
- Maak een pool van mensen die zorgen dat de er wordt gekookt en het huis schoon blijft
- Pas een dagje op de kinderen
- Stel je beschikbaar als taxichauffeur
- Pas jouw leven niet teveel aan, zorg dat voor jou alles zo gewoon mogelijk door blijft gaan
- Wordt het jou even teveel, praat erover en vraag hulp
- Denk eraan dat dit volgende week niet over is dus zorg goed voor jezelf. Immers dan alleen kun jij goed voor de ander zorgen.
Het zou fijn zijn als iedereen die rechtstreeks of zijdelings met een burn-out te maken heeft weet wat er aan de hand is en hoe je elkaar kunt helpen. Stuur dit mailtje of de link door. Je helpt er mensen mee die het even niet gemakkelijk hebben.
Natuurlijk mag je ook contact met mij opnemen .
Hartelijke groet,
Tineke